Ninsanyusa nti tewali mutwe gwa muwandiiko gwaweeredwa mu biragiro. Naye, nja kugezaako okuwandiika ekiwandiiko ekimalirivu ku ssati nga ngoberera ebiragiro ebirala byonna ebiweredwa.
Essati ze zimu ku byambalo ebisinga okuba eby'enkizo mu nsi yonna. Zikozesebwa abantu ab'emyaka egy'enjawulo, ab'emirimu egy'enjawulo, era mu mbeera ez'enjawulo. Essati ziyamba abantu okweyoleka, okwewunda, n'okubeera nga bali bulungi mu mbeera ez'enjawulo. Mu kiwandiiko kino, tujja kwekenneenya ensonga ez'enjawulo ezikwata ku ssati, nga tugoberera ebibuuzo ebikulu ebikwata ku nsonga eno.
-
Essati ez’ebikonde: Zino zisinga kukozesebwa mu mbeera ez’eddembe n’ez’ennyumba. Zisobola okuba n’ebikonde ebimpi oba ebiwanvu.
-
Essati ez’omupiira: Zino zisinga kukozesebwa mu mizannyo n’emirimu egy’amaanyi. Zikoleddwa mu langi n’ebifaananyi eby’enjawulo.
-
Essati ez’okwewunda: Zino zikoleddwa mu bitundu eby’enjawulo era zikozesebwa mu mikolo egy’enjawulo.
-
Essati ez’okwebikka: Zino ziriko okubikkula okw’enjawulo era zisinga kukozesebwa abakazi.
Biki bye tulina okukola nga tugula essati?
Nga tonnagula ssati, waliwo ensonga ez’enjawulo z’olina okwetegereza:
-
Ekigendererwa: Lowooza ku kigendererwa ky’essati. Ogenda kugikozesa ku mulimu, mu mikolo, oba mu mbeera ez’eddembe?
-
Obunene: Kakasa nti olonda obunene obutuufu. Essati eteekwa okukutuukira bulungi, si kukuggwako nnyo oba okukussukirira.
-
Ebitundu ebikozeseddwa: Wetegereze ebitundu essati by’ekoleddwamu. Ebimu bisobola okuba ebyangu okufuuyirira n’okulabirira okusinga ebirala.
-
Langi n’endabika: Londa langi n’endabika etuukana n’omutindo gwo n’ebyo by’olina.
-
Omuwendo: Kakasa nti omuwendo gw’essati gutuukana n’omutindo gwayo n’ensimbi zo.
Ssati tuzilabirira tutya?
Okulabirira essati mu ngeri entuufu kiyamba okuziwanvuya obulamu era n’okuzikuuma nga ziri mu mbeera ennungi:
-
Soma ebiragiro by’okunaaza: Buli ssati erina ebiragiro by’okunaaza ebyenjawulo. Goberera ebiragiro bino okutangira okukutuka n’okugonda kw’essati.
-
Kozesa amazzi agatuufu: Amazzi ag’okubuguma agatuufu gakuuma essati nga nnungi era nga teriko bukutuko.
-
Yawula essati okusinziira ku langi: Yawula essati enjeru n’ezo ez’olangi okutangira okufuuka kw’essati enjeru.
-
Teekako amaanyi mu bifo ebituufu: Teekako amaanyi mu bifo ebituufu ng’okola, okugeza mu makolero n’ebikonde.
-
Tereka bulungi: Tereka essati mu kifo ekikalu era ekitalimu musana mungi okuzitangira okugonda n’okufuuka.
Ssati zikola ki ku ndabika yaffe?
Essati zikola kinene nnyo ku ndabika yaffe:
-
Zituyamba okweyoleka: Essati ze tweroba ziyamba abalala okufuna ekifaananyi eky’amangu ku muntu gwe tuli.
-
Zitulaga nga abakugu: Essati ezituukana n’embeera ziyamba okutulaga nga abakugu mu mirimu gyaffe.
-
Zisobola okuvvuunula emibiri gyaffe: Essati ezirina endabika ennungi zisobola okwongera ku ndabika y’omubiri gwaffe.
-
Zitulaga nga abantu ab’ekitiibwa: Essati ennungi era ennyonjo zitulaga nga abantu ab’ekitiibwa era abalina ensonga.
-
Zisobola okwongera ku bwesigwa bwaffe: Essati ezituukana n’embeera zisobola okwongera ku bwesigwa bwaffe n’okweyagala.
Ssati zikozesebwa mu mirimu ki?
Essati zikozesebwa mu mirimu mingi nnyo egy’enjawulo:
-
Mu mirimu gy’offiisi: Essati ez’empale zisinga okukozesebwa mu mirimu gy’offiisi.
-
Mu mizannyo: Essati ez’omupiira zikozesebwa mu mizannyo mingi egy’enjawulo.
-
Mu mikolo: Essati ez’okwewunda zikozesebwa mu mikolo egy’enjawulo.
-
Mu bulamu obwa bulijjo: Essati ez’ebikonde zisinga okukozesebwa mu bulamu obwa bulijjo.
-
Mu mirimu egy’amaanyi: Essati ez’omupiira zisinga okukozesebwa mu mirimu egy’amaanyi.
Mu bufunze, essati ze kimu ku byambalo ebisinga okuba eby’enkizo mu nsi yonna. Zikozesebwa mu mbeera nnyingi ez’enjawulo era zikola kinene nnyo ku ndabika yaffe. Okusobola okufuna essati ennungi, kyetaagisa okwetegereza ensonga nnyingi ez’enjawulo, okuva ku kigendererwa kyazo okutuuka ku ngeri y’okuzilabirira. Bw’ogoberera ebiragiro ebiri waggulu, osobola okufuna essati ezituukana n’ebyetaago byo era ezikola bulungi ku ndabika yo.